Lễ dạm ngõ ngày nay, các thủ tục cần chuẩn bị

Trong quá trình cưới truyền thống, cô dâu chú rể Việt Nam sẽ trải qua 3 nghi lễ quan trọng, theo thứ tự là dạm ngõ, ăn hỏi và đón dâu. Lễ dạm ngõ là nghi thức đầu tiên, được coi như buổi gặp gỡ đầu tiên giữa hai gia đình, để cha mẹ hai bên tìm hiểu về hoàn cảnh, điều kiện, gia phong của nhau. Từ những hiểu biết, chuyện trò ban đầu này, hai nhà sẽ quyết định hôn nhân của đôi uyên ương. Ngày nay, dạm ngõ không còn phức tạp mà giản tiện đi nhiều nhưng vẫn có các thủ tục, lễ vật cần thiết.

Lễ dạm ngõ (còn gọi là lễ xem mặt, lễ chạm ngõ) là một nghi lễ trong phong tục hôn nhân của người Việt. Lễ này nhằm chính thức hóa quan hệ hôn nhân của hai gia đình.

Xem thêm:

Nghi thức dạm ngõ

Bài phát biểu trong lễ dạm ngõ

Lễ dạm ngõ ngày nay là buổi gặp gỡ giữa hai gia đình. Nhà trai xin đến nhà gái đặt vấn đề chính thức cho đôi nam nữ được tìm hiểu nhau một cách kỹ càng hơn trước khi đi đến quyết định hôn nhân. Buổi lễ này, không cần vai trò hẹn trước của người mối (kể cả những trường hợp yêu nhau nhờ mai mối), không cần lễ vật rườm rà.

Về bản chất Lễ dạm ngõ ngày nay, lễ này chỉ là một ứng xử văn hóa, thông qua đó hai gia đình biết cụ thể về nhau hơn (về gia cảnh, gia phong), từ đó dẫn tới quyết định tiếp tục hay không quan hệ hôn nhân của hai gia đình. Lễ vật của lễ chạm ngõ theo truyền thống rất đơn giản: chỉ có trầu cau.

Xét về mặt chức năng: nếu bỏ qua lễ này mà đi thẳng vào lễ ăn hỏi thì mọi việc sẽ bị cảm thấy đường đột, ngang tắt, không có khởi đầu. Vì thế, tuy không phải là một lễ trọng nhưng lại là một lễ không thể thiếu trong tiến trình hôn lễ. Hơn nữa, lễ này không tốn kém (lễ vật chỉ có trầu cau) mà lại biểu thị được bản sắc văn hóa dân tộc (văn hoá trầu cau) thì việc bỏ qua lễ này là điều không hợp lý. Đối với lễ này, thường người Việt Nam vẫn tiến hành theo khuôn mẫu cổ truyền.

Nằm trong chuỗi nghi thức đám cưới truyền thống, cùng với lễ ăn hỏi và lễ đón đâu thì lễ dạm ngõ là một trong ba nghi thức không thể thiếu. Thủ tục lễ dạm ngõ được thực hiện đầu tiên như là một buổi gặp mặt thân mật để tìm hiểu gia cảnh, văn hoá, con người… giữa hai bên gia đình, sau đó mới bàn tính đến chuyện hôn nhân của cô dâu và chú rễ.

Trong thời đại ngày nay, khi cuộc sống ngày càng phát triển thì lễ dạm ngõ hiện đại đã được đơn giản hóa đi rất nhiều. Tuy nhiên thì vẫn cần một số thủ tục và các lễ vật cần thiết theo văn hóa cổ truyền được ông bà ta truyền tụng từ xưa cho đến nay. Hãy cùng tìm hiểu về các thủ tục, nghi lễ và lễ vật cần có để tổ chức một lễ dạm ngõ thành công tốt đẹp nhé.

1. Những lễ vật cần thiết trong ngày dạm ngõ

Như đã nói, lễ dạm ngõ đã được giản đơn hơn nên các lễ vật mà nhà trai chuẩn bị cũng không còn quá phức tạp. Tất cả chỉ là một cơi trầu cau, chè, rượu thuốc phủ vải đỏ, một ít bánh kẹo, hoa quả loại ngon là đủ. Tùy thuộc vào từng vùng miền khác nhau mà thủ tục lễ dạm ngõ cũng khác nhau một chút, theo đó thì các lễ vật có thể thay đổi ít nhiều. Nhưng chắc chắn có một điều không thay đổi là các lễ vật cần phải được chọn lọc những loại ngon nhất và đẹp nhất như thể hiện một sự trân trọng đối với nhà gái.

Một cơi trầu cau đẹp trong thủ tục lễ dạm ngõ

Theo văn hóa Việt Nam, khách đến chơi nhà thường mang theo một chút quà, lễ vật trong lễ dạm ngõ cũng giống như quà mà nhà trai mang đến chơi nhà gái vậy. Do đó, việc chuẩn bị đầy đủ các lễ vật theo phong tục địa phương là điều mà bất cứ một lễ dạm ngõ nào cũng không thể bỏ qua nếu muốn đẹp lòng đôi bên.

Các lễ vật nhà trai cần chuẩn bị cho lễ dạm ngõ

2. Các thành phần tham gia trong thủ tục lễ dạm ngõ

Lễ dạm ngõ thường chỉ được tổ chức trong phạm vi hai bên gia đình nên thành phần tham dự cũng chủ yếu chỉ là các thành viên thân thiết trong nhà. Cụ thể là:

Các thành phần tham gia lễ dạm ngõ hai bên trai gái

- Thành phần tham dự từ phía nhà trai bao gồm chú rể, bố mẹ chú rể cùng ông bà, cô, chú, bác, họ hàng ruột thịt trong gia đình. Về số lượng thì giới hạn trong khoảng tối thiểu 5 người và tối đa 7 người là tốt nhất. Thường thì trước ngày dạm ngõ, nhà trai cần phải báo chính xác ngày giờ diễn ra lễ dạm ngõ để những người tham gia chủ động hơn, tránh những sự thiếu sót dẫn đến mất lòng nhà gái.

- Thành phần tham gia từ phía nhà gái bao gồm cô dâu, bố mẹ cô dâu cùng với họ hàng ruột thịt như ông bà, cô chú, bác, dì…

Tuy nhiên thì số lượng cũng như thành phần tham dự lễ dạm ngõ có thể thay đổi tùy theo văn hóa từng vùng miền và từng gia đình.

3. Nhà gái chuẩn bị gì cho lễ dạm ngõ

Trong lễ dạm ngõ, nhà trai sẽ sang thăm nên nhà gái cần phải có những chuẩn bị chu đáo cho việc tiếp đón để thể hiện sự quý trọng, cởi mở. Đó cũng là cách để tạo ấn tượng với nhà trai và giúp con gái mình có một cuộc sống hạnh phúc về sau.

- Trước tiên là dọn dẹp, sắp xếp, trang trí, thậm chí là sửa sang lại nhà cửa cho tươm tất, gọn gàng nhất. Ngoài ra, nhà gái đặc biệt lưu ý đến việc dọn dẹp bàn thờ tổ tiên và bày mâm quả đầy đủ theo phong tục để mời ông bà về tham gia cùng trong lễ dạm ngõ. Mặt khác, khi đến dạm ngõ, chú rễ cũng sẽ thắp hương lên bàn thờ tổ tiên của nhà gái nên việc dọn dẹp là thực sự cần thiết đấy nhé.

Nhà gái cần chuẩn bị sẵn bàn tiếp khách sạch sẽ, trang trọng

- Chuẩn bị sẵn đầy đủ nước uống, hoa quả, bánh kẹo để tiếp đón đoàn nhà trai. Đồng thời thì bàn tiếp khách cũng cần được dọn dẹp sạch sẽ, thậm chí là bài trí sao cho đẹp mắt với khăn trải bàn và lọ hoa (hoa hồng, hoa đồng tiền, hoa lan…) nhằm tạo nên một buổi gặp mặt vui vẻ nhất.

Nhà gái chuẩn bị trà nước sẵn để mời nhà trai khi nói chuyện

- Sắp xếp chỗ đỗ xe cho nhà trai để thủ tục lễ dạm ngõ được tiến hành một cách trơn tru, tránh những vướng víu nhỏ khiến đôi bên mất lòng hay cảm thấy khó chịu, không thoải mái.

- Chuẩn bị sẵn cơm để đãi khách sau buổi thăm hỏi, trao đổi hôn nhân là một việc làm cần thiết. Mâm cỗ không cần quá cầu kỳ nhưng cũng phải tươm tất và đầy đặn để thể hiện sự hiếu khách và tài nữ công gia chánh của nhà gái.

4. Trình tự tiến hành của một buổi lễ dạm ngõ truyền thống

Như thời gian đã định sẵn (theo quyết định của nhà trai) thì nhà trai sẽ mang lễ vật sang nhà gái, thực hiện các nghi thức dạm ngõ như thăm hỏi, cũng như là thưa chuyện, ngỏ ý muốn cho đôi trai gái tìm hiểu, cho hai bên gia đình qua lại và tổ chức đám cưới cho hai bạn vào một ngày đẹp nhất trong năm để se duyên hạnh phúc.

- Sau khi gặp mặt trò chuyện, đại diện nhà trai sẽ đứng lên giới thiệu, thưa chuyện với gia đình nhà gái về lý do sang chơi và ngỏ ý muốn của mình.

- Tiếp đến là đại diện nhà gái sẽ tiếp lời nhằm bày tỏ cảm ơn, giới thiệu các thành viên và trình bày ý kiến của mình về mong muốn của nhà trai.

- Nếu đồng ý cho hai bạn trẻ tìm hiểu nhau thì bố mẹ nhà gái sẽ dẫn chú rể và cô dâu đến trước bàn thờ để thắp hương trình diện tổ tiên.

- Sau đó, hai bên gia đình sẽ tiếp tục bàn bạc về ngày ăn hỏi, ngày cưới, các lễ vật yêu cầu và đi đến thống nhất chung.

Kết thúc lễ dạm ngõ, hai bên gia đình có bữa cơm thân mật với nhau

- Cuối cùng, đại diện nhà gái sẽ mời cơm hai bên gia đình để rút ngắn khoảng cách, tạo sự thân mật và thể hiện sự tôn trọng đối với các thành viên tham gia lễ dạm ngõ. Nếu không có thời gian và điều kiện, nhà gái cũng có thể chỉ mời nước, mời hoa quả, bánh kẹo chứ không bắt buộc phải thiết đãi cơm đâu nhé.

Trên đây là các thủ tục Lễ dạm ngõ ngày nay theo truyền thống của người Việt Nam. Hy vọng các đôi bạn trẻ và các gia đình đã có những chuẩn bị kỹ càng nhất để tổ chức một buổi dạm ngõ thành công tốt đẹp nhằm mang lại hạnh phúc cho con cháu mình về sau.