Trình tự lễ gia tiên theo nghi thức công giáo nên biết

Bên cạnh việc cử hành Thánh Lễ Hôn Phối nơi thánh đường thiêng liêng, người Công Giáo cũng cần thực hiện đầy đủ những nghi lễ Cưới hỏi truyền thống của người Việt bao gồm các buổi lễ như Lễ dạm ngõ, Đính ước và Lễ cưới tại tư gia… mà chúng ta thường biết đến với tên gọi chung là Lễ gia tiên. Vậy đâu là trình tự Lễ gia tiên theo nghi lễ Công Giáo nên biết?

Trình tự Lễ gia tiên theo nghi lễ Công Giáo nên biết?

Tìm hiểu về nghi lễ Lễ gia tiên theo Công Giáo.

nghi lễ Lễ gia tiên theo Công Giáo là gì?

Gia tiên ở đây có nghĩa là tổ tiên, các thế hệ đi trước của gia đình và dòng họ. Để thực hiện nghi lễ Lễ gia tiên, người lớn trong nhà sẽ hướng dẫn Cô Dâu Chú Rể làm lễ “ra mắt” Ông Bà tổ tiên thông qua những hành động như thắp nhang, lễ lạy trước bàn thờ… mong tổ tiên chứng giám và phù hộ. Điều này xuất phát từ đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” tốt đẹp của dân tộc ta, theo đó người Việt tin rằng dù đã qua đời nhưng Ông Bà vẫn hiện diện trong gia đình, sống cùng con cháu. Vì thế, nghi lễ Lễ gia tiên của người Công Giáo đòi hỏi kết hợp giữa thủ tục Cưới hỏi truyền thống và Giáo Lý Hội Thánh Công Giáo sao cho hài hòa, phù hợp nhất.

Người Công Giáo có được thắp nhang, vái lạy không?

Trước đây, người Công Giáo từng do dự khi phải “phục lạy”, thắp nhang để bày tỏ lòng thành kính trước người quá cố, do hiểu lầm hành động này là thờ phượng – vốn chỉ dành riêng với Thiên Chúa. Cho đến ngày 14/11/1964, Hội Đồng Giám Mục Việt Nam đã đưa ra thông báo xác nhận việc xá lạy, thắp nhang… nơi bàn thờ Ông Bà tổ tiên, linh cữu là một cử chỉ nhằm bày tỏ lòng tôn kính, không phải là việc thờ phượng, kể từ đó nghi lễ Lễ gia tiên dần dần được tổ chức trong những gia đình Công Giáo. Cho nên quan niệm người Công Giáo không được thắp nhang, vái lạy ngày nay không còn đúng đắn và phù hợp nữa.

Bàn thờ Gia tiên của người Công Giáo bày thế nào cho chuẩn?

Bàn thờ Ông Bà tổ tiên của người Công Giáo thường được đặt dưới đây bàn thờ Thiên Chúa hoặc ở một nơi nào trang trọng trong nhà. Trên bàn thờ Ông Bà được trưng di ảnh, hoa nến,… để con cháu bày tỏ lòng hiếu thảo, sự biết ơn, luôn nhớ về cội nguồn của gia đình, dòng họ nhưng không bày biện điều gì liên quan đến mê tín dị đoan như hồn bạch, vàng mã. Trong đời sống hàng ngày, người Công Giáo được phép đốt nhang, thắp nến, trưng hoa tươi, trái cây trên bàn thờ nhưng cần tiết giảm làm sao cho vừa phải để đúng ý nghĩa thành kính biết ơn Ông Bà. Đối với ngày Cưới hỏi, người Công Giáo có thể trang trí thêm giúp bàn thờ đẹp hơn, đồng bộ với những chi tiết khác, nơi làm Lễ gia tiên (nếu có thể) nên thờ tượng Chúa chịu nạn hoặc thánh giá ở phía trên, ngoài ra nên có dòng chữ “Thiên Chúa Là Tình Yêu”.

nghi lễ Lễ gia tiên theo Công Giáo gồm những gì?

nghi lễ Lễ gia tiên theo Công Giáo được bắt đầu kể từ khi hai họ gặp mặt, chào hỏi, ổn định chỗ ngồi, giới thiệu các thành viên tham dự, giới thiệu chương trình cùng các sính lễ cần thiết… tương tự như buổi Lễ gia tiên truyền thống. Ngoài ra, còn có thêm những nghi lễ nhằm bày tỏ lòng kính trọng, niềm tin với Thiên Chúa và lòng biết ơn, hiếu thảo với Ông Bà, Cha Mẹ bao gồm:

• Tạ Ơn Thiên Chúa: Người Công giáo tin rằng Thiên Chúa là cội nguồn của mọi sự, Người tạo dựng nên vũ trụ và loài người, Người điều khiển mọi sự bao gồm cả chuyện nhân duyên, vì thế cả 02 phải dâng lời Cảm Tạ Thiên Chúa.

• Kính Nhớ Tổ Tiên: Sách Huấn Ca dạy rằng “Hãy ca tụng bậc cha ông đã sống qua các thời đại, công đức các ngài không chìm vào dĩ vãng, gia tài của các ngài là lũ cháu đàn con”. Nhờ công ơn của Ông Bà tổ tiên mà Cô Dâu Chú Rể có cơ hội nên duyên ngày hôm nay, do đó thành kính dâng lên Ông Bà tổ tiên nén nhang và thực hiện 03 lễ xá cũng là đúng đạo mà người con cháu trong gia đình nên làm.

• Lễ Mừng Cha Mẹ: Đối với công ơn chín tháng cưu mang, ba năm bú mớm, bao năm nuôi nấng dạy dỗ, đến nay con đã trưởng thành, đến ngày lập gia thất thì đây là cơ hội quý báu để cả 02 tỏ lòng hiếu thảo đối với Cha Mẹ như lời Thiên Chúa dạy “Ngươi hãy thảo kính Cha Mẹ, kẻ nào nguyền rủa Cha Mẹ, sẽ bị xử tử… Ai nói với Cha Mẹ rằng: Những gì con có để giúp Cha Mẹ đều là lễ phẩm dâng lên cho Chúa rồi, thì người ấy không phải thảo kính Cha Mẹ nữa. Như thế, các ông dựa vào truyền thống của các ông mà hủy bỏ Lời Thiên Chúa”.

Lễ gia tiên Công Giáo tổ chức vào Ngày Cưới hay Đám hỏi?

Đa phần các gia đình ngày nay vẫn duy trì đầy đủ các nghi lễ chính bao gồm Đám hỏi (hay gọi là Đính ước), còn hôm Đám cưới thì có Lễ vu quy ở bên Nhà Gái và Lễ tân hôn tại Nhà Trai. Trong tất cả những buổi lễ trên, một khi gia đình Công Giáo tổ chức Lễ gia tiên theo truyền thống thì cũng nên cử hành các nghi lễ Tạ Ơn Thiên Chúa, Kính Nhớ Tổ Tiên, Lễ Mừng Cha Mẹ mà không cần phải phân biệt là Ngày Cưới hay Đám hỏi, bởi vì lòng kính trọng và niềm tin nơi Thiên Chúa chính là cội nguồn của mọi sự.

Lễ gia tiên theo Công Giáo diễn ra ở Nhà Trai hay Nhà Gái?

Điều này còn phụ thuộc vào việc: (1) Cả 02 gia đình đều là người Công Giáo; (2) Hay chỉ có một bên theo đạo còn bên kia thì không. Ngày nay, việc kết hôn khác đạo (hôn nhân dị giáo) đã trở nên phổ biến vì thế nghi lễ Lễ gia tiên theo Công Giáo cần được cử hành một cách mềm dẻo, phù hợp với từng gia đình và hoàn cảnh cụ thể. Vì thế có trường hợp tổ chức, có trường hợp không, có trường hợp tổ chức ở cả Nhà Trai lẫn Nhà Gái, có trường hợp chỉ tổ chức ở một nhà. Quan trọng hơn hết là các gia đình Công Giáo hiểu được ý nghĩa của nghi lễ, và nếu tổ chức thì cố gắng đạt được các ý nghĩa ấy.

Chuẩn bị Lễ gia tiên theo Công Giáo cần làm gì?

Nếu muốn tiến hành Lễ gia tiên theo nghi lễ Công Giáo, gia đình cần chuẩn bị những bước dưới đây:

• Trao đổi với phía nhà thông gia, nếu như thông gia đồng đạo là quá tốt mà nếu thông gia khác đạo thì nên có lời thông báo trước giúp họ hiểu được trình tự nghi lễLễ gia tiên theo Công Giáo và chuẩn bị tâm lý phù hợp.
• Chọn người hướng dẫn có tư cách và năng động để buổi lễ được trang trọng, đạt ý nghĩa trọn vẹn đồng thời giúp tạo bầu khí thân mật giữa 02 gia đình ngay từ đầu.
• Người hướng dẫn phải am hiểu nghi thức, tốt nhất hãy trao đổi trước để sắp đặt nội dung chương trình hợp lý. Người hướng dẫn cũng cần nhận diện được những nhân vật quan trọng của 02 bên gia đình, để có cách nói chuyện tự nhiên và tế nhị.
• Nội dung nghi lễ cần ngắn gọn nhưng đầy đủ. Vào ngày Cưới hỏi, gia đình thường mời đông khách khứa nếu kéo dài quá sẽ gây bất tiện cho mọi người xung quanh, nhất là sau đó có tổ chức tiệc tùng, ăn uống.
• Thực hiện trang trí không gian vừa phù hợp với tính chất của ngày Cưới hỏi vừa thể hiện sự trang nghiêm của buổi lễ và tôn vinh ý nghĩa cao đẹp của nghi thức Lễ gia tiên theo Công Giáo.

Các bước trình tự của Lễ gia tiên theo Công Giáo.

Trình tự Lễ gia tiên Đính hôn theo Công Giáo.

Lưu ý nghi thức Đính hôn chỉ diễn ra tại Nhà Gái nên không có phần Lễ Đón Dâu vì nghi lễ đó dành cho Ngày Cưới. Trước ngày tổ chức Đính ước, bên Nhà Gái sửa soạn mọi việc tươm tất, trang trí nhà cửa đẹp đẽ nhằm đón tiếp Nhà Trai được chu đáo, còn phía Nhà Trai cần phải lên danh sách phái đoàn tham dự, chuẩn bị lễ vật đầy đủ. Vào thời gian ấn định, người đại diện Nhà Trai đến Nhà Gái và tiến hành Lễ Nhập Gia. Sau khi nhập trạch, người hướng dẫn bên phía Nhà Gái tiến hành nội chương trình bao gồm những điểm sau:

• 02 bên chào hỏi, ổn định chỗ ngồi.
• Giới thiệu các thành viên tham dự.
• Nhà Trai giới thiệu mục đích của buổi lễ.
• Nhà Trai giới thiệu các Mâm Quả Cưới hỏi.
• Nhà Gái đáp lời, đồng ý.
• Tiến hành nghi thức Lễ gia tiên tại Nhà Gái.
  • Tạ Ơn Thiên Chúa.
  • Kính Nhớ Tổ Tiên.
  • Lễ Mừng Cha Mẹ Vợ.
• Lời chúc phúc và cảm ơn.
• hai gia đình dự tiệc (nếu có).
• Nhà Trai xin từ biệt, ra về.

Ngoài ra, bạn có thể tham khảo trình tự tổ chức Đám hỏi theo thủ tục truyền thống trong bài dưới đây để thay đổi và áp dụng phù hợp với điều kiện thực tế.

Trình tự Lễ gia tiên Ngày Cưới theo Công Giáo.

Đối với Ngày Cưới thì Lễ gia tiên sẽ được diễn ra ở cả hai bên, nếu Nhà Gái gọi là Lễ vu quy thì bên phía Nhà Trai gọi là Lễ tân hôn. Trình tự của Lễ vu quy bên Nhà Gái tương tự như Đính ước nhưng sẽ có phần xin dâu và đón Cô Dâu về Nhà Trai, vì thế trình tự Lễ gia tiên Ngày Cưới theo Công Giáo tiếp nối như sau:

• … (phần trước tương tự như Đính hôn)
• Nhà Trai ngỏ lời làm Lễ Xin Dâu.
• Hai bên tiến hành lại quả trước Cổng Hoa.
• Đón Cô Dâu về Nhà Trai bằng xe cưới.
• Hai gia đình ổn định chỗ ngồi tại Nhà Trai.
• Giới thiệu những thành viên không tham dự Lễ rước dâu.
• Tiến hành nghi thức Lễ gia tiên tại Nhà Trai.
  • Tạ Ơn Thiên Chúa.
  • Kính Nhớ Tổ Tiên.
  • Lễ Mừng Cha Mẹ chồng.
• Lời chúc phúc và cảm ơn.
• Hai gia đình dự tiệc (nếu có).
• Nhà Gái từ biệt, ra về.

Tất nhiên trình tự trên đây mang tính tham khảo, có thể áp dụng nếu Nhà Trai theo Công Giáo, còn trường hợp Nhà Trai không theo đạo thì hai bên gia đình cần hội ý trước để sắp xếp sao cho linh động, phù hợp nhất. Tôn trọng những thủ tục truyền thống và hiếu kính Ông Bà tổ tiên không những là việc nên làm mà còn là bổn phận và nghĩa vụ của con cháu đúng theo lời dạy của Chúa Giêsu. Vì thế khi bạn tìm hiểu những trình tự Lễ gia tiên theo nghi thức Công Giáo nên biết để áp dụng một cách đúng đắn trong Ngày Vui là điều đáng trân trọng. Ngoài ra, bạn hãy tham khảo thêm bài viết tổng hợp các nghi thức Lễ cưới người Công Giáo trong nhà thờsau đây. *** Bài viết có sử dụng hình ảnh minh họa do Dragon Films, Sweet Love Studio cung cấp tư liệu.